Ortodonti, dişlerin çene kemikleri üzerinde düzgün sıralanmasını, dişler ve çeneler arası uyumsuzluğun giderilmesini konu alan diş hekimliği uzmanlık alanıdır.
Ortodontik tedavi sonucu dişlerinizin düzgün sıralanması; estetik bir gülümseme kazanmanıza , çiğneme fonksiyonunun etkinliğinin artmasına, konuşma fonksiyonunun düzelmesine ve geliştirilmesine,özgüven kazanmanıza ve genel sağlığınızda iyileşmeye katkı sağlar.
Ortodontistler (ortodonti uzmanları) tarafından yapılabilir. Bu kişiler 5 yıllık diş hekimliği fakültesini bitirdikten sonra ve 4 yıl ortodonti alnında uzmanlık yapan ve eğitimlerini başarılı bir şekilde tamamlayan diş hekimleridir. Uzmanlık eğitimi almayan diş hekimlerinin kısa süreli kurslara giderek bu tedaviyi yapmalarında ülkemizde yasal olarak bir engel bulunmasa da hastaların bu konuda bilinçli davranmaları tavsiye edilmektedir.
- Çenelerin ileride ya da geride konumlanması
- Çapraşıklık
- Gömülü diş
- Öne doğru konumlanmış dişler
- Derin kapanış
- Açık kapanış
- Çene darlığı
- Dişler arasının boşluklu olması (diestema)
- Eksik dişler
- Dudak-damak yarıkları
İlk ortodontik kontrolün 7-8 yaşlarında yapılması tavsiye edilir. Bu yaşlarda yapılan kontrollerle ortodontik problemlerin bazıları oluşmadan önlenebilir ya da problemin şiddeti ortodontik tedavi öncesi azaltılabilir.
Ortodontik tedavi HER YAŞTA yapılabilir. Ancak bazı ortodontik rahatsızlıkla küçük yaşlarda daha kolay tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle ilk ortodontik kontrolün mümkün olduğunca erken yaşlarda yapılması, tedavi gerekliliği ve takibi konusunda ortodonti uzmanı ve hastanın birlikte karar vermesi uygundur. Bununla birlikte her yaşa uygun tedavi seçenekleri mevcuttur.
Hem yüz estetiğinin sağlanması hem de ağız sağlığı için ortodontik problemlerin giderilmesi gerekmektedir. İnsan sosyal bir varlıktır ve güzel bir gülümseme, özgüvenin bir parçasıdır. Bunun yanında sindirim sisteminin başlangıç noktası ağızdır. Ortodontik problemler yeme ve konuşma problemlerinin yanında diş yüzeylerinde aşınmalara, çiğneme, konuşma gibi fonksiyonlarda zorluklara ve dişleri destekleyen kemik ve diş eti yapılarında aşırı strese sebep olabilir.
Tedavi edilmediği takdirde ağız ve çevre yapılarında geri dönüşümü çok zor olan daha ileri durumlar ortaya çıkabilir.
Ortodontik tedavi esnasında kullandığımız malzemeler arasında en sıklıkla kullanılanlar teller ve braketlerdir. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılan küçük materyallerdir. Bu materyaller metal ve seramik(cam) olabilir. Metal braketlerin avantajları diş teli fiyatının seramik braketlere göre daha uygun olması, tedavi uygulama kolaylığı ve tedavi bitiminde çıkarılmasının daha kolay olmasıdır. Seramik braketler ise daha estetik braketler olup özellikle yetişkin hastalar tarafından talep edilmektedir.
Çeneler arası ciddi uyumsuzlukların olduğu bazı vakalarda ideal düzelmenin olabilmesi için çene boyutlarında değişiklik yapılması gerekmektedir. Bu gibi durumlarda ortognatik cerrahi dediğimiz, teller ve braketlerle yapılan tedaviye ek olarak genel anestezi altında yapılan çene düzeltme ameliyatı yapılmaktadır. Bu tedavinin planlanması ortodonti uzmanı tarafından yapılır.
Ortodontik tedavini sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için tedavi süresince bazı yiyecek ve içeceklere dikkat etmek gerekir. Sert gıdalar yenildiğinde braketlerde veya tellerde kırılma meydana gelebilir. Yiyeceklerin çoğunun tamamen kısıtlanması yerine uygun formda yenilmesi tavsiye edilmektedir (Ör: Havucun yenmesinin yasaklanması yerine rendelenerek tüketilmesi).
Uzak durulması gerekenler
-Sert gıdalar (kuruyemiş, havuç, mısır patlağı)
– Isırılarak tüketilen yiyecekler
– Yemek dışında sert olan herhangi bir cismi (kalem arkası, tırnaklar) ısırmak da braketlere zarar verecektir.
